محمد ملاحسینی: رفسنجان در شمال غرب استان کرمان است و از لحاظ ارتباطی شهری در سر راه دو شهر کرمان و یزد قرار دارد
از بخشهای رفسنجان، بخش نوق به مرکزیت فردوسیه در جلگهای بین دو رشته کوه قرار گرفته و دارای تقریباً ۱۰۰ کیلومتر طول است.
گرچه این دیار بارها توسط جهانگشایانی مانند تیمور - شیبک ازبک و دیگر اقوام مرز گریز تحت سلطه درآمده و غارت شدهاست اما چون دیگر جاهای سرزمین عزیزمان ایران همچنان به حیات پر افتخار خود ادامه میدهد.
گذشته آباد و پر رو نق این شهرستان سبب شده تا در گوشه و کنار آن آثار و ابنیه تاریخی به وفور وجود داشته باشد که از جمله آنها میتوان به قلعهها، کوشکها، کاروانسراها، تیمچهها، بازارها، برجها، عمارتها، آب انبارها، یخدانها، معبدها، امامزادهها، تپهها و محوطههاهای باستانی، آسیابها، حمامها، مراکز فرهنگی مذهبی و نیز بزرگترین خانه خشتی جهان و در رفسنجان اشاره کرد.
رفسنجان دارای جاذبههای تاریخی و گردشگری فراوانی است که در ادامه به بخشی از این جاذبهها اشاره شده است:
روستای داوران:
روستای داوران در 30 کیلومتری شرق رفسنجان و بین راه رفسنجان زرند قرار دارد. روستای داوران به دلیل سرسبزی .. واقع شدن در ارتفاع، داشتن باغات میوه از نقاط بسیار دیدنی در این شهرستان است.
اطراف این روستا کوههای بلندی است که معروفترین آنها کوه کوسهاست که وجه تسمیه آن به دلیل سنگی بودن کامل و عدم رویش گیاهان در آن است - آب قنات داوران تا چند سال پیش به عنوان بهترین آب در کل منطقه رفسنجان شناخته میشده.
در بالا ده و پایین ده 2 برج با قدمت بیش از 100 سال است که برای محافظت از شر دزدان و راهزنان مورد استفاده قرار میگرفته. اماکن زیارتی بی بی گوهر در ابتدای داوران و شفاخانه حضرت علی (ع) در بالای ده است.
از جاذبههای دیدنی که توسط کوه نوردان داوران کشف شد میتوان غار میرزا را نام برد که طراف داوران و در کوههای دره رنج وجود دارد.
کوه پورکان:
کوه پورکان در شمال شرقی شهر بابک و غرب شهرستان رفسنجان واقع شده و از کوههایی چون نجیب، اسپزا، محمدآباد و... که ارتفاع غالب آنها بیش از ۲۵۰۰ متر میباشد، تشکیل یافتهاست.
خشکرودها و مسیلهای چندی از این کوهستان سرچشمه میگیرند که مهم ترین آنها رودخانه جاروچی نام دارد که رو به شمال جریان یافته و در شورهزارهای پیرامون انار فرو میرود.
چشمه حسین آباد:
چشمه حسین آباد در فاصله ۳۶ کیلومتری جنوبغربی رفسنجان واقع شدهاست. مظهر چشمه در سردابهای که با پله پایین میرود و در زمینهای آبرفتی دوران چهارم که اطراف آن را چینخوردگیهایی پوشاندهاست، قرار دارد.
آب این چشمه از نوع آبهای کلروه سدیک و سولفاته کلسیک گوگردی است. خواص درمانی این نوع آبها به سبب همراه بودن گوگرد با ترکیبات کلروه باعث درمان بیماریهای رماتیسمی، پوستی، گوش و حلق و بینی و بیماریهای زنان و مجاری ادرار میشوند.
چشمه آب معدنی قاسم آباد:
چشمه قاسم آباد به فاصله ۶ کیلومتری شرق رفسنجان در روستای قاسم آبادواقع شده و در اصل قنات قدیمی است که آب آن از سالهای گذشته مورد استفاده درمانی، اهالی منطقه بودهاست.
آب این چشمه در درمان بیماریهای رماتیسمی، گوش و حلق و بینی موثر میباشد و همچنین اثر نیرو بخش نیز دارد.
چشمه معدنی آباد آوران:
چشمه معدنی آباد آوران در ۵۸ کیلومتری شمال شرقی رفسنجان قرار گرفته و اطراف آن را منطقه شنهای روان دوران چهارم فرا گرفتهاند و مظهر چشمه در دهانه کوهی به نام دره زرد که در امتداد کوه اوران است قرار دارد.
خواص درمانی آب این چشمه عبارت است از آسان ساختن اکسیداسیون و دفع مواد ازته، همچنین اثر مقوی و مؤثر در دستگاه گوارش و بیماریهای عصبی و زنان دارد.
امامزاده شاه سلیمان:
امامزاده شاه سلیمان از بناهای دوران صفوی در جوپار است. ارزش زیارتی آن به مانند شاهچراغ در شیراز گزارش شده است.
ساختمان این امامزاده در فضای مشجری قرار گرفته و از زیارتگاههای معتبر کرمان محسوب میشود و معماری جالب توجهی دارد.
خانه حاج آقا علی:
خانه حاج آقا علی واقع در رفسنجان، بزرگترین بنای خشتی سقف دار جهان است. قدمت این بنا به قریب 130 سال میرسد.
این مجموعه نمونهای زیبا و باشکوه از معماری عصر قاجار است که در 5 کیلومتری جنوب شرقی رفسنجان و در روستای قاسم آباد واقع شده و مشتمل بر 8 قسمت بازار، آب انبار (تامین کننده آب اهالی که دارای سردری با آجرهای گلدار تزئین شده و دیوارهای آن دارای نقوش آجری و کاشیکاریهای زیبا است)، مسجد ، کاروانسرا ،حمام ، حسینیه ، یخدان (که در 2 کیلومتری قاسم آباد و در روستای عباس آباد حاجی است و تامین کننده یخ مورد نیاز اهالی بود) است که هر یک کاربری خاصی داشته اند.
حصار شهر رفسنجان:
حصار و دروازههای رفسنجان قریب 200 سال قبل به دستور امیر مفخم بختیاری حاکم کرمان در اطراف بهرام آباد ساخته شد.
این حصار دارای چند برج و باروی مستحکم و دروازههای چهارگانه (قطب آباد ، علی آباد ؛ مزار و کمال آباد) بود.
باغ سرای باقری:
از خانه های قدیمی با سبک معماری سنتی با آجرنماهای زیبا ، سقف های دارای نقش و نگار و سردر ورودی مزین به کاشیکاری فرشته و کتیبه ای که نام مبارک پنج تن بر آن نقش بسته است. باغسرای باقری در خیابان امام واقع شده و بنای آن را به عصر قاجاریه نسبت میدهند.
کاروانسرای کبوترخان:
از آثار باقیمانده دوره قاجاریه است و قدمتی قریب 250 سال دارد دارای برجهای دیده بانی و آجرنمایی است که نقوش بدیعی دارد.
کاروانسرای قدیمی قطب آباد:
از جمله آثار تاریخی که 400 سال قدمت دارد و در سالهای اخیر بازسازی شده و بعنوان هتل ، رستوران ، کافی شاپ و چایخانه سنتی مورد استفاده قرار گرفته است.
کاروانسرای شاه عباسی رفسنجان : در مرکز شهر (میدان شهید میرافضلی ) با زیربنای 3000 متر مربع واقع شده و مربوط به اواخر دوره صفوی است.
دروازه قطب آباد:
نقوش زیبا و بازمانده بر بدنه برجهای دیده بانی دو سوی این دروازه حدیثی از شکوه گذشته آن است. این دروازه یکی از چهار دروازه شهر بشمار می رود.
آب انبار مرادی:
در خیابان بهشتی جنب موزه مردم شناسی واقع شده با برخورداری از معماری زیبا و تماشایی از جمله مکانهای دیدنی بشمار میرود.